Psixoloji İlkin Yardım

                        Psixoloji ilkin yardım nədir ? Və hansı hallarda ,kimlər tərəfindən həyata keçirilir ?

Psixoloji İlk Yardım (PİY), uşaqlara, yeniyetmələrə, böyüklərə və ailələrə fəlakət və terrorun dərhal sonrasında kömək etmək üçün sübuta əsaslanan modul bir yanaşmadır. Bir fəlakətdən və ya travmatik hadisədən təsirlənən şəxslər, sağ qalanlar, şahidlər və ya bu cür hadisələrə cavab verənlər, hadisədən sonra mübarizə apara və ya yeni problemlərlə üzləşə bilirlər.Fəlakətlərə,travmatik hadisələrə insanların verdikləri reaksiyaları bir-birindən fərqləndirən bir sıra səbəblər var : 

1.Yaşadıqları hadisələrin xarakteri və şiddəti,

2.Daha əvvəl baş verən  hadisələr,

3.Aldıqları dəstək,

4.Fiziki sağlamlıq,

5.Şəxsi və ailə psixoloji sağlamlıq problemləri,

Bir suala cavab tapaq.Psixoloji ilkin yardım hər kəsə tətbiq olunmalıdır ? Xeyr. PİY sadəcə ciddi bir fəlakət nəticəsində stress içində olan insanlara tətbiq olunur.Ancaq stress içərisində

 olan hər kəs bu yardımı istəməyə bilər bu zaman psixoloji ilkin yardımın məcburi olmadığını anlamaq lazımdır.İnsanların kömək və dəstəyə ehtiyacı stress mənbəyindən uzun müddət sonra da davam etsə də, PİY böhran hadisəsindən təsirlənən insanlara dərhal kömək etməyi hədəfləyir. Stressli bir insanla ilk təmasda olduğunuz anda psixoloji ilk yardım göstərə bilərsiniz. Bu yardım ümumiyyətlə fəlakət zamanı və ya dərhal sonra verilir. Ancaq bu yardım hadisənin nə qədər davam etməsinə və növünə görə bəzən günlərlə və ya həftələrlə verilə bilər.

Gəldik əsas suala. Psixoloji ilkin yardım kimlər həyata keçirə bilər ?

PİY zamanı professional olmaq lazım deyil.Ən əsası PİY-i psixoloji seanslarla qarışdırmamaq lazımdır.PİY-in psixoloji seanslarla ən böyük fərqi burdadır ki,insanlardan başlarına gələnləri təhlil etmələrini və ya zamanları və hadisələri sıralamalarını istəmir.PİY-in 8 əsas fəaliyyətinə aşağıdakılar daxildir:

Əlaqə və Nişan: Sağ qalanların başladığı əlaqələrə cavab vermək, şəfqətli və faydalı bir şəkildə əlaqə qurmaq.

Təhlükəsizlik və Rahatlıq: Dərhal və davamlı təhlükəsizliyi artırmaq, fiziki və emosional rahatlıq təmin etmək.

Stabilizasiya (lazım gələrsə): Duygusal olaraq boğulmuş  sağ qalanları sakitləşdirmək və istiqamətləndirmək.

Cari ehtiyaclar və narahatlıqlar haqqında məlumat toplama: Dərhal ehtiyacları və narahatlıqları müəyyən etmək, əlavə məlumatlar toplamaq və Psixoloji İlk Yardım müdaxilələrinə başlamaq

Praktiki Yardım: Sağ qalanlara təcili ehtiyac və narahatlıqların həllində praktiki yardım göstərmək.

Sosial Dəstəklərlə Əlaqə: Ailə üzvləri, dostlar və cəmiyyətə kömək edən qaynaqlar da daxil olmaqla əsas dəstək adamları və digər dəstək mənbələri ilə qısa və ya davamlı əlaqə qurmağa kömək etmək.

Mübarizə haqqında məlumat: Stress reaksiyaları və çətinliklər və uyğunlaşmalarhaqqında məlumat toplamaq 

Birgə Xidmətlərlə Əlaqə: Sağ qalanları zamanında və ya gələcəkdə lazım olan mövcud xidmətlərlə əlaqələndirmək.

Beləliklə,əsas PİY müddətində güvənli və davamlı yardım etməyi təmin etməkdir.